„Umowa z naturą” to innowacyjny zarys myśli o współistnieniu ludzi z Ziemią, który pozwala na stworzenie nowych wewnętrznych powiązań z żywymi komponentami naszego świata, aby współdziałać z nimi w relacjach wzajemnego rozwoju. Oznacza ona dodanie do istniejącej wyłącznej umowy społecznej umowy z naturą, którą Michel Serres nazywa „umową symbiozy”.
Przede wszystkim chodzi tutaj o przejście od systemu grabienia przyrody do relacji, które opierają się na trosce o naturę i współdziałania ludzi i systemu biologicznego. Uznając wszystkie naturalne istoty za podmioty prawa, „Umowa z naturą” reprezentuje symbiotyczną organizację współdziałania ludzi i innych żywych istot w celu ponownego nauczenia się, w jaki sposób należy zasiedlać Ziemię.
Zamysł takiej umowy z przyrodą nie oferuje nam tylko odnowionej interpretacji naszego ziemskiego statusu, ale jest to na nowo stworzony kontrakt ze Światem, który stara się zachować jego integralność. Społeczności ludzkie są w istocie społecznościami ekologicznymi, których metabolizm jest jednocześnie kulturowy, socjalny, biologiczny i fizyczny. Obecnie najpoważniejszym wyzwaniem jest zintegrowanie organizacji kulturalnych, socjopolitycznych i ekonomicznych w celu ekosystemowego zrozumienia znaczenia ludzkiej egzystencji. Michel Serres ma świadomość, że czeka nas jeszcze długa droga do solidarności społeczno-ekologicznej, aby pokojowo ustanowić konstytucyjne wartości właściwe dla wszelkich form życia.
„Umowa z naturą„ nabiera wyrazistości, budzi się filozofia czynu oparta na koncepcji wspólnej kondycji, która nierozerwalnie wiąże się z przyrodą, społeczeństwem i poszczególnymi osobnikami. W istocie ludzkie zdrowie ma sens tylko wtedy, gdy jest częścią zdrowej natury i zdrowego, solidarnego społeczeństwa. Istota zdrowia stanowi narzędzie-ideę, ponieważ kształtuje indywidualną i kolektywną solidarność pod względem sprawiedliwości społecznej i odpowiedzialności ekologicznej. Wynikiem tego jest powstanie nowych ram transformacji społecznej, które mają na celu sprawiedliwą redystrybucję zasobów, umożliwiając zaspokojenie żywotnych potrzeb każdej osoby przy jednoczesnej ochronie przyrody, środowiska i dobrobytu. Oznacza to mobilizację wszystkich instrumentów politycznych i prawnych w celu zdefiniowania na nowo priorytetów społecznych, szczególnie w odniesieniu do pozyskiwania żywności, rolnictwa i ochrony przyrody. Powinno się również przeanalizować współzależność przyrody i społeczeństwa na wszystkich szczeblach terytorialnych. Niczego nie powinno się zaniedbywać ani licznych innowacji społecznych, ani tradycyjnej wiedzy, ani wkładu technologii cyfrowych.
„Umowa z naturą” ma na celu pozyskanie tych, którzy już wcześniej zrozumieli znaczenie ochrony przyrody. Zaakceptowanie tej koncepcji wiąże się z przyjęciem prawa naturalnego, którego podstawą jest ochrona środowiska.
